March 19

Կրկնողական առաջադրանքներ, 7-րդ դասարան

1. Կետերի փոխարեն լրացնել համապատասխան տառը:
Յուր օրինակ գեղեցկություն ունի Հայաստանի աշունը։ Բնությունը զարմանալի է, հիացնում է իր նազշազարդ հավաստով։ Ծառերի վրա ոսկու պես բոցկլտում են գույն-գույն տերևները։ Երեկիկ թռգունները թռրում են։ Նրանք շուտով ճամփորդելու են դեպի հարավայր։ Շնորհիվ երկնքում կախված ոսկեզծ գնդիՙ շուրջբոլորը շողարհուշը։
Անձրևաբեր մառեխերը սահում են երկնքում։ Նրանք մերթընդմերթ փաթաթվում են արևին և կորցնում կեսորը պայծառությունը։ Մեղմոր քամին քնքշաբար խաղում է աշնանային գունագեղ ծաղիկների հետ։ Նրանք հանդարտվեր են նազում և հասկանում, որ արևեն հրաժեշտ են տալու մայր արևին։ Աշնան թաբիծի մեջ թավնվել է բնության հմայքը։

2. Բառաշարքում գտնել վերջածանցավոր բառերը, ընդգծել ածանցները և յուրաքանչյուր վերջածանցով կազմել երկուական նոր բառ:

Վայրենի – վայրենացած, վայրենություն
Խոսուն – խոսակցություն, խոսկ
Մրգատու – մրգատու, մրգատուն
Մականուն – մականունավոր, մականունում
Նեղացկոտ – նեղացած, նեղացում
Լացկան – լացկոտություն, լացկոտ
Առհավետ – առհավատ, հավիտյան
Ազդակ – ազդակատու, ազդակալ
Զորեղ – զորանալու, զորանություն
Ոսկեգույն – ոսկեհատ, ոսկեգույն
Առավելագույն – առավելազուրկ, առավելագույն
Բանակ – բանակություն, բանակում
Խոսք – խոսացող, խոսող
Միածին – միածույթ, միացնող
Ելույթ – ելույթը, ելուց
Սահնակ – սահնակարկ, սահնակից
Միաբան – միաբանություն, միաբանություն
Ձգան – ձգում, ձգված
Տիրացու – տիրում, տիրություն

3. Տրված գոյականները ածանցների օգնությամբ դարձրու ածականներ:

Սիրտ – սրտային, սրտոտ, անսիրտ
Լույս – լուսավոր, լույսառատ
Սեր – սիրելի, սիրառատ
Տուն – տնական, տնային
Ցավ – ցավոտ, ցավոտություն
Ձև – ձևավոր, ձևավորող
Շող – շողուն, շողլիկ
Հույզ – հուզական, հուզիչ
Վաստակ – վաստակավոր, վաստակիչ
Հրապույր – հրապուրիչ, հրապուրանք
Ժպիտ – ժպտերես, ժպտատու
Գույն – գունավոր, գույնավոր

4. Առաջին շարքի ածականների հականիշները գտիր երկրորդ շարքում:

ա. անարի, խիտ, յուրային, զուլալ, շնորհալի, ցնծուն, միամիտ
բ. օտար, նոսր, քաջարի, անտաղանդ, խորամանկ, պղտոր, թախծոտ

5. Բառախմբում առանձնացրու հոմանիշ ածականների 5 եռյակ:

  • Նենգամիտ, չարամիտ, խարդախ
  • Աժդահա, վիթխարի, հսկա
  • Ամբարտավան, գոռոզամիտ, ինքնահավան
  • Բարկացկոտ, զայրացկոտ, չար
  • Հզոր, զորեղ, հուժկու

6. Վար, բադ, բուն, ծածկ, բանկ, սար, կարգ, մարգ, մատ, կաթ բառերում նույն տեղում ավելացնելով մեկ տառ կազմիր նոր բառեր:

  • Վար → վարք
  • Բադ → բադիկ
  • Բուն → բունտ
  • Ծածկ → ծածկել
  • Բանկ → բանկա
  • Սար → սարք
  • Կարգ → կարգել
  • Մարգ → մարգար
  • Մատ → մատկ
  • Կաթ → կաթել

7. Բառաշարքում առանձնացրու հոգնակի թվով դրված գոյականները և նշիր հոգնակիի վերջավորությունները:

Հայրենասեր, պատվեր, հայեր, լապտեր, եթեր, սարեր, ստվեր, նվեր, լվեր, արկղեր, լրաբեր, կայքեր, պատկեր, ստեր, երկնաքեր, խոսքեր, դարեր, մտքեր:

Հոգնակի վերջավորություններ՝ -եր:

8. Բառաշարքում գտիր իրար համարժեք զույգերը:

  • Բուլկի – Հացիկ
  • Պոնչիկ – փքաբլիթ
  • Կողիկ – Կոտլետ
  • Մարկետ – խանութ
  • Բազար – շուկա
  • Աղցան – սալաթ
  • Բագաժ – ուղեբեռ

9. Տրված ածականներն ըստ հոմանիշության բաժանի՛ր հինգ խմբի:

Դժբախտ, անբախտ, չարաբախտ, տարաբախտ, ապերջանիկ
Հին, հնամենի, հինավուրց, վաղեմի, հնօրյա
Փնթփնթան, դժգոհ, թշվառ, հնաոճ, անհաշտ
Հանրազգեստ, ագրարային, հետևողական, հասարակ, ազնիվ
Տեղի, նշանակություն, անընդհատ, դիմացում

10. Տրված բայերն ըստ հոմանիշության բաժանի՛ր հինգ խմբի:

Շրջել, շրջագայել, պտտել, թափառել, զբոսնել
Խորհրդածել, մտածել, խորհել, մտորել, մտմտալ
Կողոպտել, գողանալ, թալանել, խլել, խռովել
Արտասվել, լալ, ողբալ, հեկեկալ, հեծկլտալ
Խենթանալ, գժվել, հիմարանալ, ցնորվել, խելագարվել

11. Խմբավորիր թվականները ըստ տեսակների` քանակական, դասական, բաշխական, կոտորակային:

  • Քանակական՝ հինգ հարյուր, իննսուն, երեք, երկու հազար երեք հարյուր իննսունվեց
  • Դասական՝ չորրորդ, երկրորդ, իննսունմեկերորդ, իններորդ, քառասուներորդ
  • Բաշխական՝ հինգ-հինգ, երկու հինգերորդ, մեկական, մեկ քառորդ
  • Կոտորակային՝ երեք, քսանյոթերորդ, հարյուրական, հազարական
Category: Ուսումնական նյութեր | LEAVE A COMMENT
March 19

Առաջադրանքներ դասագրքից, 7-րդ դասարան 19.03.2025

1.Վերականգնի՛ր տեքստը՝ նախադասությունները վերադասավորելով.

  • Անջուր անապատում, երբ զորաբանակը մեռնում էր ծարավից, Ալեքսանդրին լիքը սաղավարտ ջուր բերեցին:
  • Բայց արքան հրաժարվեց:
  • Նա ասաց. «Եթե միայնակ խմեմ, ռազմիկներիս ոգին կկոտրվի»:
  • Այդպես, Ալեքսանդրը բացեց գաղտնիքը, թե ինչ պետք է անի կառավարիչը, որ նրա ժողովրդի ոգին չկոտրվի դժվար ժամանակներում:

2.Փակագծերում գրված բառը գրի´ր պահանջվող ձևով:
(Իրադարձությունները) առավել հարուստ, (ճամփորդությունը) մեկը կապված է հանիրավի մոռացված Լա Կոնդամինի (անվան) հետ: Այդ ֆրանսիացին (արկածներով) լի իր կյանքն սկսեց որպես զինվոր, սակայն շուտով (ծառայությունը) թողեց՝ ռազմական (կարգապահության) հանդեպ մեղանչելու պատճառով: Երեսուն (տարեկան) Ֆրանսիայի (ակադեմիայի) քիմիկոսի պաշտոն էր վարում: Քիչ անց նրան (Պերուում) ենք հանդիպում, որտեղ աստղագիտական (չափումներով) Երկրի սեղմվածությունը (որոշելու) նպատակ ուներ: Այդ (աշխատանքները) (ավարտելու) հետո պիտի իր (գործը) դառնար, սակայն, փոխանակ (ընկերների) հետ նավ (նստելու), Լա Կոնդամինը որոշեց արևմուտքից արևելք կտրել-անցնել Հարավային Ամերիկա (մայրցամաք), որն այդ ժամանակ դեռ բոլորովին ուսումնասիրած չէր (եվրոպացիների) կողմից:
Կուսական անտառի լիանաների (հյուսվածքը) խճողված թավուտները (կացիններով) կտրատելով, Լա Կոնդամինը իր փոքրիկ ջոկատով հասավ Չիմչինե գետի (հովիտը): Այնտեղ ճամփորդները (լաստանավեր) հյուսեցին և (ջրապտույտներ ու ջրվեժներ) հարուստ Ամազոնկա (գետում) շարունակեցին իրենց ուղին: Շուտով ալիքները (լաստանավը) վրայից քշեցին-տարան արշավախմբի ամբողջ (հանդերձանքը): Մի քանի տեղ գետի հունը նեղանում էր, և ջրի ամբողջ զանգվածն ահեղ (որոտով) ներքև էր սուրում վայրի (կիրճերի): Հետո նրանց առջև բացվեց մի նոր, երբևիցե չտեսնված աշխարհ: Լողում էին ծովի պես անծայրածիր ջրային (տարածությամբ), միայն թե ջուրն անուշահամ էր ու բաժանվում էր (ճյուղերով, գետախորշերով, գետաբազուկներով): Մի տեղ էլ լաստանավը քայքայվեց, հարկ եղավ (փոխել):
Երբ մի օր Լա Կոնդամինն ու իր ուղեկիցները հայտնվեցին, նրանց ծանոթները (թերահավատությամբ) աչքերն էին տրորում, չէ՞ որ նրանց մեկնելու (օրվանից) չորս ամիս էր անցել: Արևադարձային անտառներով չորս հազար կիլոմետր անցնելը հեշտ չէ, նրանց արդեն զոհված էին համարում:
Սուսան Մարկոսյան «Գործնական քերականություն»

Category: Ուսումնական նյութեր | LEAVE A COMMENT
March 17

Դերանուն, 7-րդ դասարան 17.03.2025

  • Կետերը փոխարինիր համապատասխան ժխտական դերանվանով:

    • Աղմուկի մեջ ոչ մեկը չէր լսում նրան, ոչ մեկը մտքով չէր անցնում, որ բանաստեղծի սիրտը թրթռում է հուզմունքից:
    • Թշնամին կգա կավերի, և չի մնա էլ ոչ մեկը:
    • Բոլորը լուռ էին, ոչ մի շշուկ չէր լսվում:
    • Աշխատասիրության վրա ոչ մեկը այնքան չի զարմանում, որքան ծույլ մարդը:
    • Ամեն ինչ տեսնել և ոչինչ չունենալ, նշանակում է ունենալ հարուստ աչքեր և աղքատ ձեռքեր:
    • Նա ոչ մեկ ահ չուներ, բացի հորից:

  • Երբ, որտեղ, ինչպես, ինչ դերանունները նախադասությունների մեջ գործածիր մի դեպքում որպես հարցական, մյուս դեպքում՝ որպես հարաբերական դերանուն:

    • Որտեղ ես անցկացնում իր ժամանակը: (հարցական)
    • Դու չգիտես, որտեղ պետք է գնալ: (հարաբերական)
    • Ինչ ես սիրում կյանքում: (հարցական)
    • Ես էլ չգիտեմ, ինչ նա կանի: (հարաբերական)
    • Ինչպես ես աշխատում: (հարցական)
    • Հենց ինչպես նրան բացատրել: (հարաբերական)

  • Փակագներում տրված գոյականներն ու բայերը համաձայնեցրո՛ւ ընդգծված դերանունների հետ:

    • Ոչ ոք (նկատել) նրան. բոլորը (լսել) հուզիչ երգը:
      • Ոչ ոք նկատեց նրան. բոլորը լսեցին հուզիչ երգը:
    • Ոչ մեկը (մոտենալ) նրան. նա այնքա˜ն բարկացած էր:
      • Ոչ մեկը մոտեցավ նրան. նա այնքան բարկացած էր:
    • Բոլոր (մարդ) նա լավ է վերաբերվում:
      • Բոլորին նա լավ է վերաբերվում:
    • Բոլորին (ուղեկցել) հրապարակ:
      • Բոլորին ուղեկցեց հրապարակ:
    • Ամբողջ (քաղաք) (քննարկել) այդ դեպքը:
      • Ամբողջ քաղաքը քննարկեց այդ դեպքը:
    • Ողջը (դառնալ) կրակի բաժին:
      • Ողջը դարձավ կրակի բաժին:

  • Կետերի փոխարեն գրի՛ր մենք անձնական դերանվան համապատասխան ձևերը՝ մեր, մեզ, մեզնից, մեզնով:

    • Մեր մասին սխալ բաներ է պատմում:
    • Երեկոյան մեզ պատմում էր իր ճամփորդության մասին:
    • Նա մեզ հեռու է հազարավոր կիլոմետրերով:
    • Գրում է, թե մենք է ապրում ու մեզ սպասելով է անցկացնում ժամանակը:
    • Նա մի քանի տարի մեր տանը ապրեց:
    • Նա մեզ անընդհատ բողոքում է, չնայած մեզ շատ է սիրում:
Category: Ուսումնական նյութեր | LEAVE A COMMENT
March 16

Անհատական ուսումնական պլան(վերնագիր)

Դասացուցակ
ժամատախտակ
Տեխնոլոգիայի խմբեր- Նկարչությունը
Ֆիզկուլտուրայի խումբը, օրը- Սեղանի թենիս, օր չորեքշաբթի
Ընտրության խմբեր- կավագործություն,ինժիներատեխնիկական,
Լրացուցիչ պարապմունք դպրոցում- չկան
Երկարօրյա- ոչ
Լրացուցիչ պարապմունք դպրոցից դուրս- Կառատե,մաթեմատիկա
Նախագծային աշխատանք/հղումը տեղադրել/- չկան
Դպրոցի երթուղային, որ համարն է (միակողմանի, երկկողմանի)- ես չեմ օգտվում
Արշավախմբային ճամփորդություն(բարձունք, Արատես, Արտանիշ․․․․)-  չեմ մասնակցել
Category: Ուսումնական նյութեր | LEAVE A COMMENT
March 15

Պարապմունք 40 Երկրաչափություն

Թեմա՝ Եռանկյան անհավասարությունը:

Եռանկյան յուրաքանչյուր կողմ ավելի փոքր է, քան մյուս երկու կողմերի գումարը:

Lenki_malas2.png

Ապացույց:

Դիտարկենք ABC եռանկյունը և ապացուցենք, որ AB<AC+BC։Շարունակենք AC կողմը և տեղադրենք հատված CD=BC,BCD եռանկյունը հավասարասրուն է, հետևաբար ∠1=∠2

ABD եռանկյան մեջ, ակնհայտորեն ∠ABD>∠1, ինչը նշանակում է, որ ∠ABD>∠2

Քանի որ ավելի մեծ անկյան դիմաց ընկած է ավելի մեծ կողմ, պա AB<AD, և AD=AC+BC:

Հետևաբար, AB<AC+BC

Հետևանք .Մի ուղղի վրա չգտնվող A,B և C կետերի համար տեղի ունեն հետևյալ անհավասարությունները՝

AB<AC+CB,AC<AB+BC,BC<AB+AC

Առաջադրանքներ։

1․Տրված են երեք հատվածների երկարությունները: Որոշել, թե արդյո՞ք դրանք կարող են լինել որևէ եռանկյան կողմեր:

ա). 13; 13; 13 բ). 13; 16; 17 գ). 16; 17; 48

2․Ո՞ր կողմերով եռանկյունը գոյություն չունի։ Պատասխանը հիմնավորել։ Կանաչ եռանկյունը որովհետև 14>6+7

3․Ո՞ր կողմերով եռանկյունը գոյություն ունի։ Պատասխանը հիմնավորել։ NRQ եռանկյունը քանի որ 16<9+9,9<16+9

4․Տրված թվերից ո՞րը կարող է լինել եռանկյան երրորդ կողմը։ Պատասխանը հիմնավորել։ 6 քանի որ 8<6+3 ,3<6+8, 6<3+8

5․CAB եռանկյան պարագիծը հավասար է 224 սմ-ի, իսկ կողմերից մեկը՝ 70 սմ-ի: Հաշվել եռանկյան մյուս երկու կողմերը, եթե նրանց տարբերությունը հավասար է 42 սմ-ի:

AC=56սմ BC=98սմ

6․Հավասարասրուն եռանկյան պարագիծը 42 սմ է, իսկ մի կողմը՝ 8 սմ: Հաշվիր եռանկյան մյուս կողմերը: AB=26սմ

7․ Տրված է՝ ΔBAC,BC=AC: Եռանկյան սրունքը 3 անգամ մեծ է հիմքից:BAC եռանկյան պարագիծը հավասար է 70դմ-ի: Հաշվել եռանկյան կողմերը: BC=14դմ AC=14դմ AB=42դմ

8․Հավասարասրուն եռանկյան կողմերից մեկը 25 սմ է, իսկ մյուսը՝ 10 սմ։ Դրանցից ո՞րն է հիմքը։

Հիմքը-10սմ,10<25+25, 25<25+10։

Category: Ուսումնական նյութեր | LEAVE A COMMENT
March 13

Քիմիա 13.03.2025

Նախորդ դասից գիտես՝ ինչպես են հաշվում նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը:
Այս դասին կծանոթանաս տարրի զանգվածային բաժին հասկացությանը։ Ենթադրենք մարդու քաշը 80,5 կգ է, որից մկանների զանգվածը կազմում է 55,5 կգ, իսկ ոսկրերինը՝ 12 կգ։ Ինչպես որոշենք, թե մարդու քաշի որ մասն է կազմում մկանների զանգվածը, իսկ որը՝ ոսկրերի։
Մկանների և ոսկրերի զանգվածները բաժանենք մարդու ընդհանուր քաշին. Կատարված գործողություններով որոշեցինք մկանների և ոսկրերի զանգվածային բաժինները մարդու ընդհանուր քաշում։ Ո՞րն է տարրի զանգվածային բաժինը: Ինչո՞ւ է անհրաժեշտ իմանալ այն։
Զանգվածային բաժին հասկացությունը կիրառվում է նաև քիմիայում տարբեր հաշվարկներ կատարելիս: Դիտարկենք մեթանի մոլեկուլը, որի քիմիական բանաձևն է CH4: Ինչպես
երևում է բանաձևից, մեթանի մոլեկուլը կազմված է ածխածնի մեկ և ջրածնի չորս ատոմներից: Հաշվենք մեթանի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը.

Մեթանի մոլեկուլում ածխածին տարրին բաժին է ընկնում 12 զ.ա.մ., իսկ ջրածին տարրին՝ 4 1 = 4 զ.ա.մ.: Որպեսզի որոշենք ածխածին տարրի զանգվածային բաժինը մեթանի մոլեկուլում, պետք է
ածխածնին բաժին ընկնող զանգվածը հարաբերենքմոլեկուլի ընդհանուր զանգվածին: Նույն եղանակով կարող ենք հաշվել ջրածին տարրի զանգվածային բաժինը. Մոլեկուլում տարրի զանգվածային բաժինը նշանակվում է հունական
այբուբենի ω (օմեգա) տառով:
Ավելի հարմար է օգտվել ատոմների Аr
-ից և մոլեկուլների Mr
-ից, հետևաբար
տարրի (R) զանգվածային բաժինը մոլեկուլում կարող ենք որոշել ըստ հետևյալ
բանաձևի.

Որտեղ ω-ն տարրի զանգվածային բաժինն է, n-ը՝ ատոմների թիվը (ինդեքսը)։
Ածխածնի և ջրածնի զանգվածային բաժինների համար կունենանք հետևյալ
արտահայտությունները.

Զանգվածային բաժինը ցույց է տալիս, թե տարրի հարաբերական
ատոմային զանգվածի ու ինդեքսի արտադրյալը նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածի որ մասն է կազմում:
Զանգվածային բաժինն արտահայտվում է միավորի մասերով (0,75 և 0,25)կամ ավելի հաճախ տոկոսներով.
ω(C) = 0,75 100% = 75%; ω(H) = 0,25 100% = 25% :
Այսպիսով, ըստ նյութի քիմիական բանաձևի, կարելի է հաշվել.

  • նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը.
  • տարրերի զանգվածների հարաբերությունը մոլեկուլում.
  • տարրերի զանգվածային բաժինները մոլեկուլում։
    Այս ամենը կիրառվում է գործնական և հաշվարկային խնդիրներ լուծելիս։
    Տարրի զանգվածային բաժին, տարրերի զանգվածների
    հարաբերություն

Հարցեր և առաջադրանքներ․

  • 1․Ի՞նչ է ցույց տալիս տարրի զանգվածային բաժինը մոլեկուլում։ Դա այն բաժինը է, որը ցույց է տալիս տվյալ տարրի զանգվածը մոլեկուլում, համեմատած մոլեկուլի ընդհանուր զանգվածին։ Դա կարելի է արտահայտել որպես հարաբերական զանգված՝ բաժանված ընդհանուր զանգվածով։

  • 2․Հաշվի՛ր տարրերի զանգվածային բաժինները (%) հետևյալ բանաձևն ունեցող նյութերում՝ ա) NO, բ) SO2, գ) HNO3, դ) CuCO3 :

    ա) NO (նիտրոս դիօքսիդ):

    • N-ի ատոմային զանգվածը՝ 14
    • O-ի ատոմային զանգվածը՝ 16
    • Մոլեկուլի ընդհանուր զանգվածը՝ 14 + 16 = 30
    • N-ի զանգվածային բաժինը՝ (14/30) * 100 ≈ 46.67%
    • O-ի զանգվածային բաժինը՝ (16/30) * 100 ≈ 53.33%

    բ) SO2 (սուլֆուրի դիօքսիդ):

    • S-ի ատոմային զանգվածը՝ 32
    • O-ի ատոմային զանգվածը՝ 16
    • Մոլեկուլի ընդհանուր զանգվածը՝ 32 + (2 * 16) = 64
    • S-ի զանգվածային բաժինը՝ (32/64) * 100 = 50%
    • O-ի զանգվածային բաժինը՝ (32/64) * 100 = 50%

    գ) HNO3 (հիդրոէնո3):

    • H-ի ատոմային զանգվածը՝ 1
    • N-ի ատոմային զանգվածը՝ 14
    • O-ի ատոմային զանգվածը՝ 16
    • Մոլեկուլի ընդհանուր զանգվածը՝ 1 + 14 + (3 * 16) = 63
    • H-ի զանգվածային բաժինը՝ (1/63) * 100 ≈ 1.59%
    • N-ի զանգվածային բաժինը՝ (14/63) * 100 ≈ 22.22%
    • O-ի զանգվածային բաժինը՝ (48/63) * 100 ≈ 76.19%

    դ) CuCO3 (բարձր ջերմաստիճանի մանրէացրած ազոտ):

    • Cu-ի ատոմային զանգվածը՝ 63.5
    • C-ի ատոմային զանգվածը՝ 12
    • O-ի ատոմային զանգվածը՝ 16
    • Մոլեկուլի ընդհանուր զանգվածը՝ 63.5 + 12 + (3 * 16) = 123.5
    • Cu-ի զանգվածային բաժինը՝ (63.5/123.5) * 100 ≈ 51.41%
    • C-ի զանգվածային բաժինը՝ (12/123.5) * 100 ≈ 9.71%
    • O-ի զանգվածային բաժինը՝ (48/123.5) * 100 ≈ 38.86%

      3․Համացանցից փնտրի՛ր կերակրի աղի, խմելու սոդայի քիմիական բանաձևերը: Հաշվի՛ր դրանցում տարրերի զանգվածային բաժինները (մասերով և %-ով):

      • Կերակրի աղ (NaCl):

        • Na-ի ատոմային զանգվածը՝ 23
        • Cl-ի ատոմային զանգվածը՝ 35.5
        • Մոլեկուլի ընդհանուր զանգվածը՝ 23 + 35.5 = 58.5
        • Na-ի զանգվածային բաժինը՝ (23/58.5) * 100 ≈ 39.32%
        • Cl-ի զանգվածային բաժինը՝ (35.5/58.5) * 100 ≈ 60.68%

      • Խմելու սոդա (NaHCO3):

        • Na-ի ատոմային զանգվածը՝ 23
        • H-ի ատոմային զանգվածը՝ 1
        • C-ի ատոմային զանգվածը՝ 12
        • O-ի ատոմային զանգվածը՝ 16
        • Մոլեկուլի ընդհանուր զանգվածը՝ 23 + 1 + 12 + (3 * 16) = 84
        • Na-ի զանգվածային բաժինը՝ (23/84) * 100 ≈ 27.38%
        • H-ի զանգվածային բաժինը՝ (1/84) * 100 ≈ 1.19%
        • C-ի զանգվածային բաժինը՝ (12/84) * 100 ≈ 14.29%
        • O-ի զանգվածային բաժինը՝ (48/84) * 100 ≈ 57.14%
Category: Ուսումնական նյութեր | LEAVE A COMMENT
March 12

Պարապմունք 40 Հանրահաշիվ

Թեմա՝ Մեկ անհայտով գծային հավասարում։

Մեկ անհայտով գծային հավասարում անվանում են այն հավասարումները, որոնց աջ և ձախ մասերը x փոփոխականի նկատմամբ առաջին աստիճանի բազմանդամներ են կամ թվեր։

Օրինակ՝ 4x+6=2, 6x-5=4x+7, 2x-7+3x=6

Գծային հավասարման լուծումը կախված է գործակցից և ազատ անդամից։

1. Եթե k-ն հավասար չէ 0-ի, ապա հավասարումն ունի մեկ արմատ:

Օրինակ՝ եթե 2x−4=0, ապա x=2

2. Եթե k=0, իսկ b-ն հավասար չէ 0-ի, ապա հավասարումը արմատ չունի:

Օրինակ՝ 0x=3: Չկա x-ի այնպիսի արժեք, որը 0-ով բազմապատկելիս ստացվի 3

3. Եթե k=0 և b=0, ապա ցանկացած թիվ հանդիսանում է հավասարման արմատ:

Օրինակ՝ 0x=0: Զրոն ցանկացած թվով բազմապատկելիս ստացվում է 0։

Երկու հավասարում կոչվում է համարժեք, եթե առաջինի ցանկացած արմատ արմատ է նաև երկրորդի համար, և երկրորդի ցանկացած արմատ արմատ է նաև առաջինի համար:

1. Եթե հավասարման ձախ և աջ մասերը բազմապատկենք (կամ բաժանենք) զրոյից տարբեր միևնույն թվով, ապա կստանանք համարժեք հավասարում:

2. Եթե հավասարման որևէ անդամ հավասարման մի մասից տեղափոխենք մյուս մաս, փոխելով նրա նշանը, ապա կստանանք համարժեք հավասարում:

3. Եթե հավասարման ձախ կամ աջ մասում կատարենք նման անդամների միացում, ապա կստանանք համարժեք հավասարում:

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1․Ո՞ր հավասարումներն են անվանում մեկ անհայտով գծային հավասարում։

Այն հավասարումը որում անհայտը պարունակում է մեկ աստիճան կոչվում է գծային հավասարում։

2․Ո՞ր հավասարումներն են անվանում համարժեք։ Այն հավասարումները որոնց լուծումների բազմությունը նույնն են։

3․ k-ի և b-ի դեպքում kx+b=0 հավասարումը` ա) ունի մեկ լուծում բ) լուծում չունի, գ) անթիվ բազմությամբ լուծումներ ունի:

4.Ընտրել առաջին աստիճանի −x−4=3−6x հավասարման անհայտի գործակիցը:

Ընտրել ճիշտ պատասխանը ա) 1 բ) 5 գ) 6 դ) 7

5.Նշել x+4=−2x հավասարման ազատ անդամը:

ա) −2 բ) 4 գ) 3 դ) 1

6․ Հետևյալ 1/3x = -2 հավասարման արմատը հավասար է. = -6

7․ Գտնել 3 − 2x = 3 (x − 1) հավասարման ազատ անդամը:

ա) 6 բ) 3 գ) 6/5 դ) 1 ե) −5

8․ Լուծել տրված հավասարումը՝ 2 (x + 11) = 0

=-11

9․ Գտնել հետևյալ 3x = x հավասարման ազատ անդամը: =0

10․ x փոփոխականի ո՞ր արժեքի դեպքում է 6x − 18 տարբերության արժեքը հավասար 0-ի: =3

11.Քանի՞ արմատ ունի 3(x−1)+3x−1=4(2x+3) հավասարումը: 1 արմատ

12.Արդյո՞ք 7-ը հանդիսանում է 9x+4=2x հավասարման անհայտի գործակից:

ա) այո բ) ոչ

13.Լուծել հավասարումը՝ −8−0.5x=8

=0

14.Գտնել 4(2−3x)+2=8x−4 հավասարման արմատը: 7/10

15.Գտնել 2x+6+3(4x+2)=8(x+3) հավասարման արմատը: 2

16.Արդյո՞ք x2+3x−1=0 հավասարումը մեկ անհայտով գծային հավասարում է: ոչ

17.Թվարկվածներից ընտրիր այն հավասարումները, որոնք մեկ փոփոխականով գծային հավասարումներ են:

  • x=6(x−2)+4
  • 5x+72x−8=2
  • 9x2=1
  • x+3y=0
  • 3x=0
  • 5x−14+2x=x3

18. Համարժեք են արդյոք հավասարումները․

ա) 5x+15=0  և  9x+27=0         բ) 15x-60=0 և x-4=0         գ) 12x-144=0 և 9x+121=0

դ) 62x+124=0 և  -7x=0         ե) 25x-200=0  և  -x+8=0         զ) x-1=0  և 5x+5=0

19.Կազմել հավասարում և լուծել այն․

ա) x թվին գումարել են 6 և ստացել են 15։ 9

բ) x թվից հանել են 13 և ստացել են 9։ 22

գ) 37-ից հանել են x թիվը և ստացել են 15։ 22

դ) 14-ին գումարել են x թիվը և ստացել են 28։ 14

Category: Ուսումնական նյութեր | LEAVE A COMMENT
March 12

English 12.03.2025

1. Fill in the blanks with the correct form of the verb in the future tense:

  1. I ____will_go____ (go) to the party tomorrow night.
  2. She _____will finish_____ (finish) her homework by 5 PM.
  3. They ___will travel_______ (travel) to Paris next summer.
  4. We ___will have _______ (have) a meeting at 10 AM.
  5. He ____will buy______ (buy) a new car next year.

2. Choose the correct future tense form:

  1. By the time you arrive, I __________ (will be / will have been) waiting for an hour.
  2. She __________ (will go / is going) to the concert next Friday.
  3. We __________ (will see / are going to see) the movie tonight.
  4. I __________ (will help / am helping) you with the project tomorrow.
  5. They __________ (are going to / will) visit their grandparents next weekend.

3. Complete the sentences using «will» or «be going to» to express future plans or predictions:

  1. I ____am going to study______ (study) for the exam later.
  2. The weather ____will_be_____ (be) nice tomorrow.
  3. They _____will have_____ (have) a new baby next month.
  4. He _____is going to meet _____ (meet) us at the restaurant later.
  5. I ______will call____ (call) you when I arrive.
Category: Ուսումնական նյութեր | LEAVE A COMMENT
March 12

Դերանուններ

Դերանուններ  կոչվում են այն բառերը, որոնք մատնացույց են անում առարկա, հատկանիշ, քանակ` առանց դրանք անվանելու:
Դերանուններն  ըստ  կազմության  լինում  են  պարզ  (ես,  այս,  ուրիշ)  և  բաղադրյալ  (այստեղ,  ինչպես):  Բաղադրյալ  դերանուններից  մի  քանիսն  ունեն  հարադիր  գրություն  (մի  քանի,  ոչ  ոք  և  այլն):
Գոյականին  փոխարինող  դերանունները  հոլովվում  են  հիմնականում  գոյականների  նման: Գոյականներից  տարբեր  կերպ  են  հոլովվում  ես,  դու,  նա,  ինքը,  մենք,  դուք,  սա,  դա,  ով  դերանունները:
Դերանունների  գործածությունը  խոսքն  ազատում  է  կրկնություններից:

Դերանունները ութ տեսակի են` անձնական, ցուցական, փոխադարձ, հարցական, հարաբերական, որոշյալ, անորոշ, ժխտական:

Անձնական դերանուններն են՝ ես, ինքս, մենք, ինքներս, դու, ինքդ, դուք, ինքներդ, նա, ինքը, նրանք, իրենք:

Ցուցական դերանուններն են` սա, դա, նա, այս, այդ, այն, սույն, նույն, միևնույն, մյուս, այսպես, այդպես, այնպես, այսպիսի, այդպիսի, այնպիսի, նույնպիսի, այսքան, այդքան, այնքան, նույնքան, այսչափ, այդչափ, այնչափ, նույնչափ, այստեղ, այդտեղ, այնտեղ:

 Փոխադարձ դերանուններն են` իրար, միմյանց, մեկմեկու կամ մեկմեկի:

 Հարցական դերանուններն են` ո՞վ, ի՞նչ, ինչպիսի՞, ինչքա՞ն, ինչպե՞ս, ինչու՞, ո՞ր, ո՞րը, որքա՞ն, որչա՞փ, որպիսի՞, ո՞րերորդ, որտե՞ղ, ե՞րբ, ու՞ր, քանի՞, քանի՞սը, քանի՞երորդ:

 Հարաբերական դերանունները նույն հարցական դերանուններն են, որոնք, սակայն, արտահայտում են ոչ թե հարցում, այլ մի նախադասություն կապում են մյուսին:

Որոշյալ դերանուններն են՝ ամբողջ, ամեն, ամեն մի, բոլոր, յուրաքանչյուր, ողջ, համայն, ամենայն, ամբողջը, ամենը, ամեն ինչ, ամեն մեկը, ամեն ոք, ամենքը, բոլորը, յուրաքանչյուրը, յուրաքանչյուր ոք, ողջը:

 Անորոշ դերանուններն են` ինչ-որ, ինչ-ինչ, ոմն, մեկը, մեկնումեկը, մի, մի քանի, մի քանիսը, ուրիշ, այլ, այսինչ, այնինչ, որոշ, որևէ, ովևէ, երբևէ, երբևիցե, որևիցե:

 Ժխտական դերանուններն են` ոչ ոք, ոչինչ, ոչ մի, ոչ մեկը:

Անձնական դերանունների հոլովումը:

Եզակի թիվ Հոգնակի թիվ
Առաջին դեմք Երկրորդ դեմք Երրորդ դեմք Առաջին դեմք Երկրորդ դեմք Երրորդ դեմք
Ուղղ. ես, ինքս դու, ինքդ նա, ինքը մենք, ինքներս դուք, ինքներդ նրանք, իրենք
Սեռ. իմ  քո նրա, իր մեր ձեր  նրանց, իրենց
Տր. ինձ քեզ  նրան, իրեն մեզ ձեզ նրանց, իրենց
Հայց. ինձ քեզ նրան, իրեն մեզ ձեզ նրանց, իրենց
Բաց. ինձնից, ինձանից քեզնից, քեզանից նրանից, իրենից մեզնից, մեզանից ձեզնից, ձեզանից նրանցից, իրենցից
Գործ.  ինձնով, ինձանով  քեզնով, քեզանով նրանով, իրենով մեզնով, մեզանով ձեզնով, ձեզանով նրանցով, իրենցով
Ներգ ինձնում, ինձանում քեզնում, քեզանում նրանում, իրենում մեզնում, մեզանում ձեզնում, ձեզանում նրանցում, իրենցում

 

Առաջադրանքներ:

1.Յուրաքանչյուր շարքում ընդգծիր երեքական անձնական դերանուն:
ա. մյուս, ես, իրենք, սրանք, դուք, դա
բ. ինքը, նույն, այս, դու, դրանք, մենք
գ. մեզնից, ամենքը, նրանք, ոչ ոք, ձեր, ոմանք

2. Յուրաքանչյուր շարքում ընդգծիր երեքական ցուցական դերանուն:
ա. այս, ում, նույնքան, ձեզ, սույն, որևէ
բ. իրենց, այդպիսի, քեզ, մեկը, միևնույն, նա
գ. նույնպես, այսինչ, ամեն մեկը, այդ, սրանք, ինչպես

3. Յուրաքանչյուր շարքում ընդգծիր երեքական փոխադարձ դերանուն:
ա. միմյանց, ամեն մեկին, իրար, դրանց, մեկմեկու, ոչ մեկը
բ. ոմանց, իրարից, ուրիշին, մեկմեկի, ոչնչով, միմյանցով

4. Յուրաքանչյուր շարքում ընդգծիր երեքական հարցական դերանուն:
ա. այնպիսի, ինչպիսի՞, ո՞ր, համայն, ո՞վ, նա
բ. որքա՞ն, մեկը, այնինչ, ի՞նչ, ո՞ր, որևիցե,
գ. երբևէ, որտե՞ղ, ոմանց, ե՞րբ, ուրիշ, քանի՞:

5. Յուրաքանչյուր շարքում ընդգծիր երեքական հարաբերական դերանուն:
ա. ինչու, նույն, որչափ, սրա, ում, այսպիսի
բ. նույնքան, ինչպես, որևէ, նրանք, որքանով, որից
գ. որտեղի, նույնպիսի, ինչքան, ամեն ոք, քանիսը, դա:

Առաջադրանքներ գրքից: Սուսան Մարկոսյան: Հայոց լեզու 7

178. Փակագծում տրված գոյականներն ու բայերը համաձայնեցրո՛ւ ընդգծված դերանունների հետ:

  1. Ոչ ոք իմացավ, թե որտեղից հայտնվեց:
  2. Ոչ մեկը փորձեց հակաճառել, նա այնքան բարկացած էր:
  3. Բոլոր ճանապարհորդները մի տեղ տարվեցին:
  4. Բոլորը հրավիրվեցին կիրակի օրվա հավաքին:
  5. Կարծես թե ամբողջ քաղաքը հրապարակ լցվեց: Ամբողջ դարձավ կրակի բաժին:

182. Կետերի փոխարեն գրի՛ր փակագծում տրված «մենք» անձնական դերանվան համապատասխան ձևերը:

  1. …քաղաքում հիմա շատ բան է փոխվել:
  2. Երկար ժամանակ նա պատմում էր, թե որտե՛ղ է եղել և ինչե՛ր է տեսել: Հիմա նա հեռու է հազարավոր կիլոմետրերով:
  3. Գրում է, թե նրանք ապրում են ու սպասելով են անցկացնում ժամանակը:
  4. Մի քանի տարի մենք տանը ապրեցինք:
  5. Տատս բողոքում է, բայց առանց վերջին էլ չի դիմանում:
Category: Ուսումնական նյութեր | LEAVE A COMMENT
March 11

Կարդում ենք Չարենց

 

Նախագծի ժամկետը՝
Փետրվարի 1-ից մարտի 13-ը
Մասնակիցները՝
Միջին դպրոցի 6- 7-րդ դասարանների սովորողներ

Նպատակը

կարդալ, սովորել, զգալ Չարենցի ստեղծագործությունները
ծանոթանալ Չարենց գրողի, մտածողի, քաղաքացու հետ

Խնդիրները

  • Չարենցի թողած գրական ժառանգությանը ծանոթացում
  • ստեղծագործությունների ընթերցում, բերանացի փոխանցում

Նախագծի իրականացման քայլերը

  • քննարկում սովորողների հետ
  • քայլերի մշակում
  • առաջարկությունների գրառում
  • աշխատանքի բաժանում
  • այցելություն Չարենցի տուն-թանգարան
  • զբոսանք, թափառումներ Չարենցի քաղաք Երևանով
  • չարենցյան ընթերցումներ Փոքր դահլիճում
  • տպավորությունների ու ճամփորդության արդյունքների հրապարակում

Թեմաներ՝

  • Չարենցը՝ բանաստեղծ՝ կարդում ենք ռուբայաթները
  • իմ Չարենցը
  • Չարենցը՝ մեր տանը
  • Չարենցը՝ դպրոցում
  • Չարենցի կերպարը հայ արվեստում

Ակնկալվող արդյունքներ

Անհատական, խմբային, ընտանեկան հետաքրքիր

  • տեսանյութեր
  • ռադիոնյութեր
  • գրական թատրոն
  • թափառիկ ընթերցումներ

Նախագծի արդյունքների ներկայացում

  • սովորողների պատումներն իրենց բլոգներում
  • հավաքված նյութի մշակում-հրապարակում

Գնահատումը

Մասնակիցը գնահատվում է ըստ իր նախնական փուլում  կատարած ուսումնասիրությունների, նախագծի արդյունքների ներկայացման, նախագծի շարունակականությունը ներկայացնող պատումների

1․Հետաքրքիր ընթերցանություն

Մինչև ե՞րբ անորոշության մեջ մնամ…
Ես մարդկայնություն եմ պահանջում, պարզ, հասարակ մարդկայնություն…
Չարենցի կանայք… Չարենցի սերերն ու հրապույրները
Արփենիկ Չարենց «Հուշեր Հայրիկիս մասին»
Չարենցի մեծ սերը
Մարտիրոս Սարյանը Չարենցի մասին
Ռեգինա Ղազարյանի հուշերը Չարենցի մասին
Վիլյամ Սարոյանը Չարենցի մասին

2․Ֆիլմադարան

Բացահայտում
Չարենցի տունը Կարսում
Եղիշե Չարենց
«Մահվան տեսիլ» ֆիլմը

Պարտադիր բերանացի սովորելու համար
Ես իմ անուշ Հայաստանի

Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բարն եմ սիրում,
Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում,
Արնանման ծաղիկների ու վարդերի բույրը վառման,
Ու նաիրյան աղջիկների հեզաճկուն պա՛րն եմ սիրում։

Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև,
Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քա՛րն եմ սիրում։

Ո՛ւր էլ լինեմ — չե՛մ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր,
Չե՜մ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրքերը մեր,
Ինչքան էլ սո՜ւր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր —
Էլի՛ ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան — յա՛րն եմ սիրում։

Իմ կարոտած սրտի համար ո՛չ մի ուրիշ հեքիաթ չկա․
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա․
Աշխա՛րհ անցի՛ր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա․
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա՝ ես իմ Մասիս սա՛րն եմ սիրում։

Ինչ որ լավ է

Ինչ որ լավ է՝ վառվում է ու վառում,
Ինչ որ լավ է՝ միշտ վառ կմնա.
Այս արև, այս վառ աշխարհում
Քանի կաս՝ վառվի՛ր ու գնա՛։
Մոխրացի՛ր արևի հրում,
Արևից թող ոչինչ չմնա, —
Այս արև, այս վառ աշխարհում
Քանի կաս՝ վառվի՛ր ու գնա՛։

Ինչքան աշխարհը սիրես

Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս –
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի.
Թե ուզում ես չսուզվել ճահճուտները անհունի –
Պիտի աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս:
Այնպե՜ս արա, որ կյանքում ո՜չ մի գանգատ չիմանաս,
Խմի՜ր թախիծը հոգու, որպես հրճվանք ու գինի.
Որքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս –
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի…

Հայրենիքում

Ձյունապատ լեռներ ու կապույտ լճեր։
Երկինքներ, որպես երազներ հոգու։
Երկինքներ, որպես մանկական աչեր։
Մենակ էի ես։ Ինձ հետ էիր դու։

Երբ լսում էի մրմունջը լճի
Ու նայում էի թափանցիկ հեռուն —
Զարթնում էր իմ մեջ քո սուրբ անուրջի
Կորուստը այն հին, աստղայի՜ն, անհո՜ւն։

Կանչում էր, կանչում ձյունոտ լեռներում
Մեկը կարոտի իրիկնամուտին։
Իսկ գիշերն իջնում, ծածկում էր հեռուն
Խառնելով հոգիս աստղային մութին․․․

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց.
Լսո՞ւմ եք անուշ մի զնգոց —
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն:
Դյութում են շրթերը վարդե,
Սրտերը կրակ են ու բոց —
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց:

Արդյունքներ

Category: Ուսումնական նյութեր | LEAVE A COMMENT